Cứu Sếu bên bờ tuyệt chủng

Những năm qua, quần thể sếu đầu đỏ suy giảm về số lượng và ít xuất hiện ở Vườn quốc gia Tràm Chim, lần gần nhất là năm 2021 với vỏn vẹn 3 cá thể.

Sếu đầu đỏ gồm có 3 loại: Sếu Ấn Độ, sếu phương Đông và sếu Australia. Riêng loài sếu Phương Đông xuất hiện ở Myanmar, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam và có quần thể nhỏ nhất trong số ba loài.

Là vùng đất được thiên nhiên ưu đãi, ban cho loài cỏ năn kim đặc trưng, Vườn quốc gia Tràm Chim từng là nơi được loài sếu đầu đỏ ghé đến vào mùa khô vì cỏ năn kim là món ăn ưa thích của chúng.

Tuy nhiên, số lượng sếu đầu đỏ đến Tràm Chim đang suy giảm nghiêm trọng, năm 2017 chỉ có 3 cá thể sếu đầu đỏ về, năm 2018 là 9 cá thể, năm 2019 là 11 cá thể. Đến năm 2020, không có cá thể sếu đầu đỏ nào về vườn, sang 2021 có 3 cá thể về Tràm Chim sau thời điểm đó đến nay lại trở về con số 0.

Hiện tại, sếu đầu đỏ được xếp vào danh sách sắp nguy cấp trong Sách Đỏ về các loài bị đe dọa tuyệt chủng của Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên (Tổ chức IUCN).

Nguyên nhân, theo ông Nguyễn Hoài Bảo, giảng viên Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP.HCM, là do sự suy giảm môi trường sống của sếu đầu đỏ trên lưu vực sông Mekong, bao gồm cả ở Lào và Campuchia. Ngoài ra, còn liên quan đến yếu tố ô nhiễm môi trường canh tác nông nghiệp.

Ông khẳng định “Sếu đầu đỏ được xem là chỉ thị của môi trường đất ngập nước. Khi mà sếu không còn xuất hiện nữa, chứng tỏ môi trường của vùng đất ngập nước đó đã bị suy thoái, đa dạng sinh học bị giảm”.

Trước tình hình đó, tỉnh Đồng Tháp đã triển khai một dự án nhằm bảo tồn và khôi phục lại đàn sếu đầu đỏ ở Tràm Chim. Điều này không chỉ có ý nghĩa với riêng loài sếu mà những hoạt động của dự án còn góp phần khôi phục môi trường sống cho nhiều loài sinh vật khác ở vùng đất ngập nước này.

Mục tiêu của dự án là phục hồi và phát triển đàn sếu đầu đỏ tại Tràm Chim bằng biện pháp nuôi và thả lại tự nhiên. Cụ thể, trong vòng 10 năm (2023 - 2033), dự án phấn đấu nuôi thả 150 cá thể sếu về tự nhiên với tối thiểu 100 cá thể sống sót - Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác quốc tế Nguyễn Hoàng Minh Hải cho biết.